Samenvatting hoofdstuk 4:  Het procesverloop

Er is een publiek-private alliantie gevormd die in overleg met omwonenden een masterplan heeft opgesteld. Het rijk heeft dat plan afgewezen en vervolgens zijn rijk, gemeente en spoorwegbedrijven samen verder gegaan, terwijl de regio zich aansloot. In het proces zijn verschillende arena’s te onderscheiden op basis van actoren. In de werking van de verschillende arena’s in een proces is onderscheid te maken tussen drie perioden. In arena 1 is voor de hele investeringsopgave een kader opgesteld. De uitwerkingen vonden plaats in arena 2,3 of 4. Daarna begint het weer van voor af aan(arena 1).

Pro rail is het verlengde van ministerie van verkeer en waterstaat. Als pro rail niet betrokken zou zijn tussen afspraken van het rijk en de gemeente over de herontwikkeling van rotterdam centraal. Dan  zouden de afspraken een lege huls zijn. De gemeente, NS, ING en Rodamco zijn vier partners die gebruik maakten van een projectbureau en trokken stedenbouwkundige aan. In 2000 bood de publiek-private alliantie omwonende  de gelegenheid bij te dragen aan het masterplan. Het projectbureau zorgde ervoor dat de opgekomen belastellende ideeën mochten bedenken en die ideeën ook mochten presenteren. Die ideeën zouden bij de besluitvorming door de raad meewegen.

De ambities van verschillende actoren kwamen vanaf 1998 samen in het kader van het beleidsprogramma van nieuwe sleutelprojecten. Het rijk weigerde om tot de alliantie toe te treden tot spijt van rotterdam. De plubliek private samenwerking en het programma van de uitgangspunten die de alliantie hanteerde bij het opstellen  van een masterplan zijn goedgekeurd door de raad en bekrachtigd in het bestuurlijk overleg tussen gemeente en het rijk.

In april 2001, werd het masterplan van de alliantie gepresenteerd. De raad stemde ermee in september 2001. Bij de presentatie werd bekend gemaakt dat Rodamco de alliantie verliet omdat de belastingwetgeving het voor een erkend belegger onaantrekkelijk maakte om direct in de investering te participeren .De alliantie en haar masterplan kreeg de genadeklap toen het rijk het masterplan niet aanvaarde: de financiële analyse volstond niet en het rijk werd teveel geld gevraagd. In de volgende ronde in de arena werkten het rijk, gemeente en spoorwegbedrijven samen verder de herontwikkeling, waarbij zij zich beperkten tot de terminal en de verdere herontwikkeling van de locatie buiten beschouwing lieten. De vergroting van de reizigerscapaciteit van het krappe station Rotterdam centraal, de aanleg van de HSL-Zuid en van de randstadrail waren ook voor de nieuwe politieke coalities ‘’rijdende treinen’’ al zou de herontwikkeling sober worden.  In maart 2003 werd in het bestuurlijk overleg op hoofdlijnen een akkoord bereikt en in september 2003 werd het programma van eisen opgesteld dat gebruikt wordt voor de selectie van een architect. De actoren die het proces nu sturen zijn het ministerie van volkshuisvestigingen, ruimtelijke ordening en milieubeheer, het ministerie van verkeer en waterstaat, de gemeente Rotterdam, de NS en de stadsregio Rotterdam