Samenvatting hoofdstuk 1 procesmanagement

Door middel van deze samenvatting proberen wij u een beter beeld te geven, wat procesmanagement precies inhoud. Op deze manier wordt het voor u, en alle andere geïnteresseerde lezers  ook duidelijker om onze verdere blogs te lezen over Rotterdam Centraal.

Het tot stand brengen van meervoudig ruimtegebruik (meerdere malen benutten van ruimte) stelt niet alleen hoge eisen aan de ruimtelijke ontwerpen, maar ook aan de processen van ruimtelijke ontwikkeling. In dit gebruik van de ruimten moeten meervoudige ontwerpen verankerd raken. Deze verankering kan pas plaatsvinden wanneer alle betrokken partijen (actoren) het idee van meervoudigheid omarmen en bereid zijn daarin te investeren. 

Volgens de oprichters van Habiforum, expertisenetwerk voor meervoudig ruimtegebruik, ontkenden dat en hebben in hun onderzoeksprogramma expliciet aandacht besteed aan het thema “organiseren en managen van ruimtelijke ontwikkelingsprocessen”. Habiforum is van 1999 tot 2009 actief betrokken geweest bij gebiedsontwikkeling. De voornaamste taak van Habiforum was het bieden van een kennisnetwerk van en voor professionals in de ruimtelijke ordening. Hierbuiten heeft Habiforum zich erg ingezet om  innovatieve en duurzame  oplossingen voor complexe ruimtelijke vraagstukken te ontwikkelen.

Om in deze organisatie de aandacht voor processen vast te houden, is een groep van procesexperts bijeengebracht. Deze groep experts bestond uit wetenschappers en procesadviseurs die hun kennis gebundeld hebben in het boek: ”Meervoudig ruimtegebruik en het management van meervoudige processen. 

In het veld van ruimtelijke vraagstukken is een bepaalt jargon ontstaan, waar termen zoals “ruimtelijke ontwikkelingspolitiek” en “ontwikkelingsplanologie” deel van uit maken. De verhouding tussen plannen en ontwikkelen is ongeveer 10 jaar geleden vastgesteld en sindsdien vele malen opnieuw ontdekt en beschreven. Vele ruimtelijke ordening, streekplannen en bestemmingsplannen worden vastgesteld door een overheidsorgaan. Deze plannen hebben vanuit de beginselen de charme van eenstemmigheid, de meerderheid van de tweede kamer of de provinciale staten. Ook kan het zo zijn dat, op relatief kleine schaal, de gemeenteraad een plan goedkeurt.

Maar deze eenstemmigheid blijkt in de praktijk erg lastig realiseerbaar, dat heeft vooral te maken met de spanning tussen de eenstemmige plannen enerzijds en de meerstemmigheid van de ruimtelijke realiteit anderzijds. 

Samenhang  smeden is een uitdaging van groot belang, wil je harmonie in je plan creëren. Deze samenhang komt tot stand door een duidelijk en definitief besluit te nemen over het geheel van ruimtelijke  claims. In deze besluitvorming is het dus van groot belang welke aspecten van een plan wel en niet worden gehonoreerd.

Juist waar meervoudig ruimtegebruik gewenst is, zal het creëren van samenhang erg belangrijk zijn. Er moet in meervoudig ruimtegebruik namelijk gezorgd worden dat de belangen van alle verschillende actoren zo effectief mogelijk worden nagestreefd. 

Er is al eerder een verkenning uitgevoerd naar proceseigenschappen die meervoudige ruimtegebruik bevorderen of belemmeren. ook hebben eerdere studies en trajecten duidelijk gemaakt dat het organiseren van processen een belangrijk en ingewikkeld vraagstuk is. 

De reden hiervoor is dat je met heel veel verschillende partijen te maken hebt die allemaal hun eigen doel najagen. Aan de procesmanager de taak het verkregen draagvlak te behouden en zo het proces zo soepel van fase tot fase laten verlopen (voorbereiding, vaststelling en uitvoering), iets dat in de praktijk moeilijk te realiseren valt.